Antik Kent Mezarları Kazıldı
Kent merkezine yakın olmasına karşın çok az bilinen Trebenna Antik Kenti, definecilerin talanına uğruyor. Dedektörlerle değerli metal arayan bu kişiler, antik kentin kapısına ve ayakta duran yapılara zarar verdi. Mezar başlarının bulunduğu alandaki 3 antik mezarı da kazdılar. Bir mezarı 2 metre kadar kazan definecilerin altın ya da benzeri değerli metal bulup bulmadıkları bilinmiyor.
Dedektörler Arkeolojiye Kurşun Sıkıyor
Antalya Valiliği Kültür Varlıkları Birim Sorumlusu Cemil Karabayram, dedektörlerin arkeolojiye kurşun sıkmakla eşdeğer olduğunu söyledi. Bu cihazların bilinenin aksine işe yaramadığını, altına, gümüşe veya bakıra farklı sesler çıkararak insanları kandırdığını vurgulayan Karabayram, “Likya, Pamfilya, Güneydoğu Anadolu ve İç Anadolu’da birçok tarihi alan bu cihazlar yüzünden tahrip ediliyor” dedi.
Cihazlar Ruhsata Tabi Olmalı
Avrupa’da bu tür cihazların ruhsatsız satışının yasak olduğunu hatırlatan Karabayram, “Dedektör satışlarının kısıtlanması lazım. Arkeolojik alanlar bir kabusa mahkum edildi. Devlet elinden geldiğince her yeri koruyor ama defineciler sabaha karşı ve gece kazıyorlar. Bu cihazlar çerez gibi satılıyor. Ruhsata tabi olması lazım. Arkeolojiye sıkılmış bir kurşun bu. İnternette her yerde var bu cihaz. Kişi silah ruhsatı aldığı gibi dedektör için de ruhsat alsın. Arkeolojiye sıkılan bu kurşunları temizlemek bizim görevimiz” diye konuştu.
Dedektörler Yalan Söylüyor
Jeofizik Mühendisi İlyas Toklu da dedektörlerin çalışma mantığını anlattı. Bu türden cihazları satanların para kazandığını, alanların ise kazanç elde edemediğini belirten Toklu, “Altın, gümüş, bakır ayrımı yapabilecek kapasitede bir cihaz değildir. Altında farklı, gümüşte farklı, bakırda farklı sinyaller veriyor, diye pazarlanıyor. Böyle bir cihaz da yok zaten. Değerli metallerin elektrik geçirgenlik özelliği virgülden sonraki rakamlarla ifade edilecek kadar küçük farklılık gösterir” dedi.
Dedektörler Mayın Tespit İçin Geliştirildi
Dedektörlerin aslında mayın tespiti için geliştirildiğini anlatan Toklu, “Yerin 30-50 santimetre altındaki mayını tespit etmek için geliştirilmiş cihazlar. Öyle metrelerce derindeki altını falan bulamaz. Kaz babam kaz, sonra kendini üzüyor. Ufak bir teneke parçasına bile öten bir cihaz. 30 santimetreye kadar hassasiyeti olan cihazlar” diye konuştu.
Internette Dedektör Satışı Serbest
Tüm bu uyarılara rağmen internette dedektör satışı açık şekilde yapılıyor. Herhangi bir belge istenmeden 15 bin liradan başlayıp 200 bin liraya kadar fiyatlarla satılan dedektörlerin bazıları “Altın ve define avcıları için geliştirilen dedektör” yazılarak pazarlanıyor.
Trebenna Antik Kenti’nde yaşananlar, tarihi eserlerimizin korunması için acil önlem alınması gerektiğini gösteriyor. -Haber Merkezi
