Bazı insanlar belirli yer, nesne ve aktiviteler karşısında yoğun korku hissi yaşarlar. Bu durum günlük ve sosyal yaşantılarını sekteye uğratacak kadar yoğunlaşabilir. Fobi, kişinin gündelikişlevselliğini engelleyecek düzeyde olabilen bir duygu durumudur. Çoğu zaman kişiler korkularının yersiz olduğunun bilincinde iken korkuları engelleyemez ve günlük yaşantılarını olumsuz etkilemeye devam eder.
Gençlerde en çok görülen fobi: Sosyal Fobi
Sosyal fobi, bir diğer adıyla sosyal anksiyete bozukluğu olarak da bilinmektedir. Sosyal fobiye sahip gençlerin yeni kişilerle tanışma ya da karşı cinsten biriyle tanışma ya da buluşma gibi sosyal aktivitelerden kaçındıklarını sıklıkla görürüz. Aynı zamanda topluluk içinde konuşamama, rahat hissedememe, yemek yiyememe ve umumi tuvaletleri kullanamama gibi davranışlarda gözlenmektedir.
Peki sosyal fobiye sahip gençler ne hisseder?
Sosyal fobiye sahip olan bireyler, diğerlerinin gözünde ki kendi değer algıları ile meşguldür. Diğer insanlarla olunan zamanlarda yüzlerinin kızarmasından ve kontrolü kaybetmekten korkarlar. Yoğun olarak insanların kendileri hakkında olumsuz düşüncelere sahip olduğu, yargıladığı düşüncesi hakimdir. Bu durum kendilerinin aşağılanmış ve yetersiz hissetmesine sebep olmaktadır. Ancak yalnız kaldıklarında rahatsızlık duymaz ve yalnızlığın en büyük konfor ve rahatlık olduğuna inanç geliştirirler. Sosyal anksiyete bozukluğuna sahip gençler korktukları bir durumla karşılaştıklarında örneğin, ders içerisinde sunum yapmaları gerektiğinde rahatlıkla konuşamaz, yüzleri kızarır, söyleyeceklerini unutur ve herkesin kendilerine baktığını düşünmesi endişelerini arttırır, akademik ve sosyal başarılarını olumsuz etkileyebilir.
Sosyal fobi ve utangaçlık aynı şeyler değil!
Sosyal anksiyete, kişiler arasında bir utangaçlık olarak değerlendirilmektedir ancak utangaçlıktan farklıdır. Utangaçlık genelde kısa sürelidir ve kişinin hayatını, gündelik yaşantısını yoğun bir şekilde olumsuz etkilemez. Sosyal fobi sürekli devam eder ve kişiyi diğerlerinden daha zayıf olduğunu hissettirir. Örneğin Yeni bir ortama giren herkes endişe yaşayabilir ve bu durumun sosyal fobi olarak değerlendirilebilmesi için gencin her zaman sosyal ortamlardan kaçınıyor olması ve bu durumun günlük yaşantısını olumsuz etkiliyor olması gerekir.
Sosyal fobiyi aşmak için ne yapılabilir?
Uzman Psikolog Kaan Üçyıldız,'' Öncelikle gençler arasında yoğun olarak değerlendirdiğimiz sosyal fobi, kendiliğinden geçer inancı ile yaklaşılmamalı. Kişinin kendisine duyduğu güveni zedeleyen, sosyal ortamlardan uzaklaştıran bu durum için ruh sağlığı uzmanından destek alınması gerekmektedir. Olumsuz düşünceleri yönetmeyi öğrenmek, daha sosyal olabilmek ve kişinin değer algısının pozitif anlamda sağlanması gerekir. Sosyal fobi, zamanla geçer mantığı ile yaklaşmak kişinin farklı ruh sağlığı problemleri geliştirmesine sebep olabilir.'' dedi.
