Üsküdar Üniversitesi İletişim Fakültesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Aylin Tutgun Ünal, sosyal medya kullanımının artmasıyla birlikte dijital dolandırıcılık yöntemlerinin de çoğaldığına dikkat çekerek, uyarılarda bulundu.
Dijital dolandırıcılık arttı
Doç. Dr. Aylin Tutgun Ünal, günümüzde artan sosyal medya kullanımıyla birlikte “Hesap Hırsızlığı” nın da artışa geçtiğini dile getirerek, “Günlük yaşamda karşı karşıya kalabildiğimiz hırsızlık olaylarının adı şimdilerde dijital dolandırıcılık! Instagram, X ya da herhangi bir sosyal medya uygulamasında paylaşılan fotoğraflar, videolar ya da yazışmalarla kişiler şantaja maruz kalabiliyor ya da bu hesaplar ile gerek ürün tanıtımı/pazarlama faaliyeti yapılarak, daha çok para kazanma vaat edilerek geniş kitleler dolandırılıyor.” dedi.
Kanaat önderi olarak görülen kişilerin adını kullanarak sağlığı tehdit eden ürünler pazarlıyorlar
Özellikle toplum tarafından tanınmış meslek profesyonelleri, medyatik kişiler ya da pek çok özelliği ile popülaritesi olan kişilerin hedef alındığına vurgu yapan Doç. Dr. Aylin Tutgun Ünal, şöyle devam etti:
“Bu kişiler, toplum tarafından kanaat önderi olarak görüldüğünden, yaptıklarıyla ve söyledikleriyle örnek alındığından tercih ediliyorlar. Bu kişiler üzerinden topluma seslenmek, geniş kitlelere hızlı ve kolay ulaşmak cazip olduğundan dijital dolandırıcılar harekete geçiyor; hesabı ele geçirerek ya da gerçek kişi profiline benzer hesaplar açarak kişinin üzerinden birtakım çıkar amaçlı tavsiyeler yayınlıyorlar. Öyle ki; kişilerin sağlığını tehdit edebilme potansiyeline sahip ürünler bile pazarlanabiliyor. Kullandıkları yaygın dolandırıcılık yöntemleri olarak; kişinin yerine geçerek çıkar sağlama, kişiye ürün/hizmet sağlama vaadiyle ücreti alıp ürünü ya da işi teslim etmeme, kişinin hesabını ele geçirip paylaşımları ya da yazışmalarıyla şantaj yapmak, kişileri stalklama (gizli takip) yoluyla edindiği bilgileri kullanarak kişinin yaşamında tehdit unsurları oluşturmak gibi sayılabilecek pek çok çeşidi mevcut.”
Bir sosyal medya hesabının çalınacağına ilişkin ip uçları var
Bir sosyal medya hesabının çalındığına ya da çalınacağına dair ip uçları verecek birtakım parametrelerin olduğunu ifade eden Doç. Dr. Aylin Tutgun Ünal, “Çalındıysa eğer, yakın çevreden ya da geniş kitleler tarafından takip ediliyorsa, takipçilerden gelen telefon aramaları, farklı mecralardan yapılan dönüşler/geri bildirimler fark etmemizi sağlayabilir; belirli aralıklarla internet tarayıcısında hesap adı yazılarak çıkan sonuçlar kontrol edilebilir ya da sosyal medya mecralarında hesap adı / benzer hesap adları ile arama yapılabilir; çalınma ihtimali varsa, sahte sitelerin kullandığı ‘bit.ly' gibi URL kısaltma servisleri ile karşımıza siber saldırılar çıkabilir. Bu yüzden, bilmediğimiz kişilerden gelen bağlantıları açmamamız gerekiyor.” diye konuştu.
Güvenlik açıkları dijital dolandırıcılara davetiye çıkarıyor
Hesapların dijital dolandırıcıların eline geçmesiyle ilgili diğer bir görüşün de veri sızıntısı olduğunu ifade eden Doç. Dr. Aylin Tutgun Ünal, “Instagram ya da Facebook'ta son zamanlarda veri sızıntısı olduğundan bahsediliyor. Türkiye'de de pek çok büyük şirkette veri sızıntısı olduğuna dair haberler çıkmıştı. Ele geçirilen verilerin, diğer bir ifadeyle Hack'lenen verilerin yasal olmayan internet siteleri üzerinden satılma potansiyeline sahip olduğu düşünülebilir. Dijital dolandırıcıların hedefinde olan kişilerin ya da kurumların gerek hack'leme yoluyla gerek başka yollarla verileri sızdırılabilir. Güvenlik önlemlerinin alınmaması ya da güvenlik açıkları dijital dolandırıcılara davetiye çıkartacaktır.” şeklinde konuştu.
Sosyal medya hesapları ele geçirildiğinde suç duyurusunda bulunulmalı
Sosyal medya hesaplarının ele geçirilmesi durumunda kişilerin, Cumhuriyet Savcılığına ya da kolluk kuvvetlerine başvurabileceğini dile getiren Doç. Dr. Aylin Tutgun Ünal, “Suç duyurusunda bulunulduğunda savcılığa bildirim gerçekleşmiş olacaktır. Instagram hesabının çalınması ya da genel bir ifadeyle sosyal medya hesabının çalınması durumunda Türk Ceza Kanunu'ndaki 243. maddedeki ‘Bilişim Sistemine Girme' suçu oluşmaktadır ve çalınan hesapla yapılacak işlemlere göre başka suçlar da oluşabilmektedir.” dedi.
Hesaplarınıza güçlü şifreler koyun
Sosyal medya hesaplarını güvende tutmak için güçlü şifreler koymak gerektiğini kaydeden Doç. Dr. Aylin Tutgun Ünal, “Karmaşık, sayı, sembol (&, ?, #, !, % vb.) ve büyük-küçük harf içen şifrelerin korsanlar tarafından kırılması zordur. Özellikle doğum tarihi, telefon numarası içerecek şifrelerden kaçınılmalıdır. Şifre içeriklerinde, ‘#' ve ‘@' sembolleri tercih edilebilir. Bununla birlikte, aynı şifreyi günlük hayatta kullanılan pek çok mecrada kullanmamak, belirli aralıklarda şifre yenilemesi yapmak ve şifreyi başkalarına söylememek gerekir. Örnek verecek olursak; Üsküdar34! yerine Üskü3dar4! parolası daha güvenilirdir.” diye konuştu.
‘Hesabınız askıya alındı' gibi mesajlara itibar etmeyin!
Siber güvenlik konusunda bilinçli olmanın günümüzde giderek önem kazandığını belirten Doç. Dr. Aylin Tutgun Ünal, “Dijitalleşmenin getirilerini kötüye kullanan dijital dolandırıcılar, profesyonel sızma tekniklerine gerek duymadan kişilerin dikkatsizliğinden yararlanarak edindikleri açık verilerle rahatça sızabilir. Siber güvenlik konusunda bilinçli olmaya yönelik verilebilecek tavsiyeler olarak; zayıf şifreler kullanmamak, şifreyi diğer kişilerle paylaşmamak, tanınmayan kişilerden gelen bağlantılara tıklamamak, iki aşamalı kimlik doğrulama sistemini tercih ederek güvenlik ayarlamaları yapmak, ‘hesabınız askıya alındı', ‘telif hakları nedeniyle profiliniz 24 saat içerisinde kapatılacaktır, bizimle iletişime geçin' gibi gelen mesajlara ve kurtarma seçeneği olarak sunulan bağlantılara itibar etmemek tavsiye edilebilir.” şeklinde sözlerini tamamladı.
Dijital dolandırıcılık arttı
Doç. Dr. Aylin Tutgun Ünal, günümüzde artan sosyal medya kullanımıyla birlikte “Hesap Hırsızlığı” nın da artışa geçtiğini dile getirerek, “Günlük yaşamda karşı karşıya kalabildiğimiz hırsızlık olaylarının adı şimdilerde dijital dolandırıcılık! Instagram, X ya da herhangi bir sosyal medya uygulamasında paylaşılan fotoğraflar, videolar ya da yazışmalarla kişiler şantaja maruz kalabiliyor ya da bu hesaplar ile gerek ürün tanıtımı/pazarlama faaliyeti yapılarak, daha çok para kazanma vaat edilerek geniş kitleler dolandırılıyor.” dedi.
Kanaat önderi olarak görülen kişilerin adını kullanarak sağlığı tehdit eden ürünler pazarlıyorlar
Özellikle toplum tarafından tanınmış meslek profesyonelleri, medyatik kişiler ya da pek çok özelliği ile popülaritesi olan kişilerin hedef alındığına vurgu yapan Doç. Dr. Aylin Tutgun Ünal, şöyle devam etti:
“Bu kişiler, toplum tarafından kanaat önderi olarak görüldüğünden, yaptıklarıyla ve söyledikleriyle örnek alındığından tercih ediliyorlar. Bu kişiler üzerinden topluma seslenmek, geniş kitlelere hızlı ve kolay ulaşmak cazip olduğundan dijital dolandırıcılar harekete geçiyor; hesabı ele geçirerek ya da gerçek kişi profiline benzer hesaplar açarak kişinin üzerinden birtakım çıkar amaçlı tavsiyeler yayınlıyorlar. Öyle ki; kişilerin sağlığını tehdit edebilme potansiyeline sahip ürünler bile pazarlanabiliyor. Kullandıkları yaygın dolandırıcılık yöntemleri olarak; kişinin yerine geçerek çıkar sağlama, kişiye ürün/hizmet sağlama vaadiyle ücreti alıp ürünü ya da işi teslim etmeme, kişinin hesabını ele geçirip paylaşımları ya da yazışmalarıyla şantaj yapmak, kişileri stalklama (gizli takip) yoluyla edindiği bilgileri kullanarak kişinin yaşamında tehdit unsurları oluşturmak gibi sayılabilecek pek çok çeşidi mevcut.”
Bir sosyal medya hesabının çalınacağına ilişkin ip uçları var
Bir sosyal medya hesabının çalındığına ya da çalınacağına dair ip uçları verecek birtakım parametrelerin olduğunu ifade eden Doç. Dr. Aylin Tutgun Ünal, “Çalındıysa eğer, yakın çevreden ya da geniş kitleler tarafından takip ediliyorsa, takipçilerden gelen telefon aramaları, farklı mecralardan yapılan dönüşler/geri bildirimler fark etmemizi sağlayabilir; belirli aralıklarla internet tarayıcısında hesap adı yazılarak çıkan sonuçlar kontrol edilebilir ya da sosyal medya mecralarında hesap adı / benzer hesap adları ile arama yapılabilir; çalınma ihtimali varsa, sahte sitelerin kullandığı ‘bit.ly' gibi URL kısaltma servisleri ile karşımıza siber saldırılar çıkabilir. Bu yüzden, bilmediğimiz kişilerden gelen bağlantıları açmamamız gerekiyor.” diye konuştu.
Güvenlik açıkları dijital dolandırıcılara davetiye çıkarıyor
Hesapların dijital dolandırıcıların eline geçmesiyle ilgili diğer bir görüşün de veri sızıntısı olduğunu ifade eden Doç. Dr. Aylin Tutgun Ünal, “Instagram ya da Facebook'ta son zamanlarda veri sızıntısı olduğundan bahsediliyor. Türkiye'de de pek çok büyük şirkette veri sızıntısı olduğuna dair haberler çıkmıştı. Ele geçirilen verilerin, diğer bir ifadeyle Hack'lenen verilerin yasal olmayan internet siteleri üzerinden satılma potansiyeline sahip olduğu düşünülebilir. Dijital dolandırıcıların hedefinde olan kişilerin ya da kurumların gerek hack'leme yoluyla gerek başka yollarla verileri sızdırılabilir. Güvenlik önlemlerinin alınmaması ya da güvenlik açıkları dijital dolandırıcılara davetiye çıkartacaktır.” şeklinde konuştu.
Sosyal medya hesapları ele geçirildiğinde suç duyurusunda bulunulmalı
Sosyal medya hesaplarının ele geçirilmesi durumunda kişilerin, Cumhuriyet Savcılığına ya da kolluk kuvvetlerine başvurabileceğini dile getiren Doç. Dr. Aylin Tutgun Ünal, “Suç duyurusunda bulunulduğunda savcılığa bildirim gerçekleşmiş olacaktır. Instagram hesabının çalınması ya da genel bir ifadeyle sosyal medya hesabının çalınması durumunda Türk Ceza Kanunu'ndaki 243. maddedeki ‘Bilişim Sistemine Girme' suçu oluşmaktadır ve çalınan hesapla yapılacak işlemlere göre başka suçlar da oluşabilmektedir.” dedi.
Hesaplarınıza güçlü şifreler koyun
Sosyal medya hesaplarını güvende tutmak için güçlü şifreler koymak gerektiğini kaydeden Doç. Dr. Aylin Tutgun Ünal, “Karmaşık, sayı, sembol (&, ?, #, !, % vb.) ve büyük-küçük harf içen şifrelerin korsanlar tarafından kırılması zordur. Özellikle doğum tarihi, telefon numarası içerecek şifrelerden kaçınılmalıdır. Şifre içeriklerinde, ‘#' ve ‘@' sembolleri tercih edilebilir. Bununla birlikte, aynı şifreyi günlük hayatta kullanılan pek çok mecrada kullanmamak, belirli aralıklarda şifre yenilemesi yapmak ve şifreyi başkalarına söylememek gerekir. Örnek verecek olursak; Üsküdar34! yerine Üskü3dar4! parolası daha güvenilirdir.” diye konuştu.
‘Hesabınız askıya alındı' gibi mesajlara itibar etmeyin!
Siber güvenlik konusunda bilinçli olmanın günümüzde giderek önem kazandığını belirten Doç. Dr. Aylin Tutgun Ünal, “Dijitalleşmenin getirilerini kötüye kullanan dijital dolandırıcılar, profesyonel sızma tekniklerine gerek duymadan kişilerin dikkatsizliğinden yararlanarak edindikleri açık verilerle rahatça sızabilir. Siber güvenlik konusunda bilinçli olmaya yönelik verilebilecek tavsiyeler olarak; zayıf şifreler kullanmamak, şifreyi diğer kişilerle paylaşmamak, tanınmayan kişilerden gelen bağlantılara tıklamamak, iki aşamalı kimlik doğrulama sistemini tercih ederek güvenlik ayarlamaları yapmak, ‘hesabınız askıya alındı', ‘telif hakları nedeniyle profiliniz 24 saat içerisinde kapatılacaktır, bizimle iletişime geçin' gibi gelen mesajlara ve kurtarma seçeneği olarak sunulan bağlantılara itibar etmemek tavsiye edilebilir.” şeklinde sözlerini tamamladı.
